در بین نقش های مختلفی که انسان بر عهده دارد نقش پدری؛ مسئولیت خطیری است که موفقیت در آن آگاهی، فداکاری و اخلاق را طلب می کند. با اینحال به نظر می رسد طی سال های اخیر به دلیل تغییر سبک زندگی برخی از نقش ها و در پی آن جایگاه افراد نیز دچار تغییر و تحول شده و عده ای معتقدند جایگاه پدران امروز در مقایسه با پدران دیروز تغییر کرده و در واقع پدران امروزی در برخی از خانواده ها جایگاه خود را از دست داده اند.

فراموشی ارزش های ملی

امان اله قرائی مقدم؛ اسـتـاد دانـشـگـاه خــوارزمــی تـهـران در گفت و گو با "قدس آنلاین" در این خصوص می گوید: به دلیل بی توجهی به بعضی از ارزش ها و هنجارها نقش پدران امروزی در خانواده در مقایسه با پدران دیروز کمرنگ تر شده و این زنگ خطری برای حفظ ارزش های ایرانی و اسلامی جامعه و کرامت بنیان خانواده است.

این آسیب شناس و پژوهشگر اجتماعی با اشاره به اینکه در سال های قبل پدران حافظان میراث فرهنگی خانواده و ارزش های ملی کشور بودند، می افزاید: هویت هر جامعه و خانواده به تاریخ آن بستگی دارد، وقتی ما در مدرسه از سابقه چند هزار ساله کشور سخنی نمی گوییم، ارزش های ملی همچون فردوسی، ناصرخسرو، سعدی، حافظ، مولوی و دانشمندانی چون زکریای رازی، ابوعلی سینا و... که پدران ما بوده اند به فراموشی سپرده می شود. از سوی دیگر تولیدات فرهنگی مناسبی نیز برای معرفی آن ها به کودکان و نوجوانان نداریم، درحالی که رسانه های بیگانه دائم در حال تحمیل ارزش های فرهنگی خود به دیگر جوامع هستند. در چنین وضعیتی نمی توان انتظار داشت جوانان امروز همچون جوانان گذشته به اهمیت و جایگاه پدر پی ببرند و اقتدار مشروع او را به رسمیت بشناسند.

پدر یا کارت بانکی!

قرائی مقدم اضافه می کند: در فرهنگ گذشته فرزندان خانواده حتی در دهه پنجم و ششم زندگی و تا زمانی که والدینشان در قید حیات بودند آن ها را تکریم می کردند و تفاوتی نمی کرد که پدر خانواده چه شغل و جایگاه اجتماعی داشت، پدر در هر شغلی که مشغول بود برای خانواده و فرزندان، عزیز و محترم بود. اما متاسفانه طی یکی، دو دهه اخیر والدین و بویژه پدر برای فرزندان حکم کارت بانکی را دارد که اگر حسابش پُر باشد و بتواند علاوه بر نیازهای طبیعی، خواسته های مازاد آن ها را نیز فراهم کند به او احترام می گذارند، اما اگر نتواند به خواست آن ها پاسخ دهد ارزشی برای او قائل نیستند و به نظر می رسد قدر و منزلت والدین بویژه پدر با در نظر گرفتن حساب بانکی آن ها محاسبه می شود و بر اساس تئوری پیتیریم آلکساندروویچ سوروکین (جامعه شناس آمریکایی روسی تبار) ذهنیت حاکم بر اذهان جوامع مختلف مادیات می باشد. به همین دلیل متاسفانه مادیات جای اخلاقیات و معنویات را گرفته و معیار سنجش ارزش ها شده و آسیب های متعددی جوامع را تهدید می کند. البته در این بین جوامعی مثل ایران که فرهنگی چند هزار ساله دارند و همواره اخلاقیات و معنویات معیار سنجش ارزش ها بوده، به دلیل فاصله گرفتن از پیشینه فرهنگی خود بیشتر آسیب می بینند. 

پدر ستون خانواده است

به گفته وی عامل دیگری که موجب پایین آمدن اقتدار مشروع پدران در خانواده شده، تغییر سبک زندگی و الگوبرداری نوجوانان و جوانان از زندگی های غربی است. متاسفانه طی دو دهه اخیر به بهانه نگاه روشنفکری در تعداد قابل توجهی از خانواده ها،  فرزند سالاری جای پدر سالاری را گرفته که این موضوع نه تنها جایگاه پدر را دچار مشکل کرده بلکه موجب شده است مادر هم در خانه از اقتدار کافی برخوردار نباشد و همین فرزندان در مدرسه نیز برای معلم خود احترام قائل نباشند. البته مشکل به همینجا ختم نمی شود، بلکه هرچه این فرزندان بزرگتر می شوند و تعاملات اجتماعی آن ها با سطوح مختلف جامعه گسترش می یابد به همان نسبت به رعایت قانون و دیگر هنجار های اجتماعی بی تفاوت می شوند. چرا که پدر در خانواده  حکم ستون خانه  و مادر سقف آن را دارد. اگر جایگاه پدر در خانواده تضعیف شود، نمی توان انتظار داشت خانواده بنایی مستحکم داشته باشد و خانه محیطی امن و آرام برای اعضای خانواده باشد. زیرا اقتدار مشروع پدر در خانواده موجب حفظ حرمت مادر و فرزندان  می شود که مانع ورود آسیب ها به  خانواده خواهد شد که علاوه بر رشد و موفقیت اعضای خانواده از ورود بسیاری از ناهنجاری ها به خانه و خانواده پیشگیری می کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه برخی افراد به بهانه روشنفکری و مدرنیته شدن همه ارزش های سنتی را نادیده می گیرند، می افزاید: رسانه های بیگانه نیز این بیگانگی با هویت ملی را تقویت کرده اند، به همین دلیل طی دو دهه اخیر بی توجهی به جایگاه پدر و  بی احترامی به حرمت مادر در برخی از خانواده ها به موضوعی طبیعی تبدیل شده و هنگامی که همین فرزندان تشکیل خانواده داده اند، می بینیم که متاسفانه هیچ ارزشی برای خانواده و همسر خود قائل نیستند و اگر صاحب فرزند شوند نیز پدرانی ناکارآمد و ناتوان در تربیت فرزندان خود خواهند بود که نمی توانند زندگی را اداره کنند.